Cloud Data

De Data Act: Overstapkosten van aanbieders van clouddiensten

16 september 2025

De Europese Unie staat niet stil als het gaat om de digitale economie. Op 12 september 2025 is een nieuwe verordening in werking getreden: de Data Act. Deze verordening moet zorgen voor transparantie ten aanzien van de dataverwerking in Europa. Voor aanbieders van clouddiensten is de Data Act een belangrijke verordening: er staan directe verplichtingen in die raken aan de manier waarop deze aanbieders hun dienstverlening inrichten. Eén van deze verplichtingen gaat over de zogenaamde overstapkosten.

Afschaffen van overstapkosten

Tot nu toe was het mogelijk en ook common practice voor aanbieders van clouddiensten om kosten in rekening te brengen aan klanten die willen overstappen naar een andere aanbieder. De Data Act brengt daar verandering in. Straks geldt het uitgangspunt dat géén overstapkosten in rekening mogen worden gebracht. Daardoor wordt het overstappen laagdrempeliger en gemakkelijker gemaakt en komen klanten niet vast komen zitten in een duur of ingewikkeld migratietraject.

Deze wijziging gaat niet per direct in. Vanuit de Europese Commissie is een stapsgewijze opheffing van de overstapkosten opgenomen in de Data Act om zo de overgang voor ondernemingen zo soepel mogelijk te laten verlopen. Tot en met 12 januari 2027 is het nog toegestaan voor aanbieders van clouddiensten om overstapkosten in rekening te brengen. Deze kosten mogen dan niet hoger zijn dan de daadwerkelijk gemaakte kosten die rechtstreeks verband houden met het betrokken overstapproces. Denk voor dit soort kosten bijvoorbeeld aan kosten voor servercapaciteit of het technisch faciliteren van de export.

Wat betekent dit voor aanbieders van clouddiensten?

Allereerst zal de wijziging ten aanzien van overstapkosten moeten worden verwerkt in overeenkomsten, SLA’s en algemene voorwaarden die de aanbieder van clouddiensten hanteert. Op grond van de Data Act heeft een aanbieder van clouddiensten meer verplichtingen in het overstapproces, die opgenomen moeten worden in de overeenkomst met een klant. Het is verstandig deze wijzigingen meteen mee te nemen in de gewijzigde overeenkomsten.

De afschaffing van overstapkosten heeft natuurlijk ook andere gevolgen. Op technisch vlak ligt het voor de hand om processen zo in te richten dat overstappen zo efficiënt mogelijk kunnen worden gerealiseerd. Zo blijft de aanbieder van clouddiensten met zo min mogelijk kosten zitten voor de begeleiding van het overstapproces. Het is daarnaast verstandig om een goede onderbouwing te maken van de kosten die tijdelijk nog wel in rekening mogen worden gebracht is. Deze moeten immers rechtstreeks verband houden met het overstapproces, wat de aanbieder van clouddiensten moet kunnen aantonen.

Let op deze nieuwe verplichtingen

Hoewel het op dit moment nog mogelijk is om (bepaalde) overstapkosten in rekening te brengen, is het aan te raden om alvast vooruit te kijken. Door in nieuwe contracten duidelijk afspraken op te nemen over overstapkosten kan worden voorgesorteerd op de afschaffing van overstapkosten.

Naast de afschaffing van overstapkosten zijn in de Data Act meer verplichtingen opgenomen voor aanbieders van clouddiensten. Denk bijvoorbeeld aan een maximale opzegtermijn, een informatieplicht en verplichte contractuele bepalingen ten aanzien van het overstapproces.

Wij denken hierover natuurlijk graag met je mee. Neem gerust contact op met één van de advocaten van onze sectie IT.